भगतसिंग – भारतमातेचा अमर क्रांतिकारक
भारताच्या स्वातंत्र्य संग्रामाच्या इतिहासात जर एखादं नाव तेजस्वी सूर्याप्रमाणे झळकतं, तर ते नाव आहे शहीद भगतसिंग. देशासाठी जगण्याचं आणि मरायचं ब्रीद घेऊन जन्मलेल्या या तरुणाने आपल्या विचारांनी आणि कृतीने संपूर्ण भारत जागा केला. तो फक्त एक क्रांतिकारक नव्हता, तर तो होता विचारांचा योद्धा – ज्याने आपल्या लेखणीने आणि देशप्रेमाने ब्रिटिश साम्राज्याला हादरवून सोडलं.
जन्म – २८ सप्टेंबर १९०७, ल्यालपुर,पंजाब,भारत
वडील – किशनसिंग
आई – विद्यावती
शिक्षण – नॅशनल कॉलेज, लाहोर
शहीद – २३ मार्च १९३१, लाहोर सेंट्रल जेल
भगतसिंग यांचा जन्म आणि बालपण
भगतसिंग यांचा जन्म पंजाबमधील एका शेतकरी कुटुंबात झाला. त्यांच्या घरातच देशभक्तीचं वातावरण होतं. वडील आणि काका दोघेही ब्रिटिशांविरुद्धच्या चळवळीत सहभागी होते. त्यामुळे लहानपणापासूनच भगतसिंग यांच्या मनात देशप्रेमाची बीजं रुजली होती.
बालवयात देशभक्तीची जाणीव
जेव्हा भगतसिंग अवघे १२ वर्षांचे होते, तेव्हा जालियनवाला बाग हत्याकांड घडलं. त्या रक्तरंजित घटनेने त्यांचं बालमन हादरलं. त्यांनी तिथल्या रक्तमाखलेल्या मातीत मुठभर माती घेतली आणि आपल्या हृदयाजवळ ठेवली – "या मातीत शहीदांचं रक्त मिसळलं आहे, एक दिवस मीही देशासाठी प्राण देईन," अशी शपथ घेतली.
🕊️ महात्मा गांधी यांचा जीवन आणि कार्य – मराठीत वाचाशिक्षण आणि क्रांतीची वाट
भगतसिंग यांना शिक्षणात नेहमीच रस होता. त्यांनी लाहोर येथील नॅशनल कॉलेजमध्ये प्रवेश घेतला. इथे त्यांना देशप्रेमी शिक्षक आणि मित्र भेटले. त्याच काळात त्यांनी समाजवाद, मार्क्सवाद आणि राष्ट्रवाद यांचा अभ्यास केला.
“स्वातंत्र्य कोणीतरी देत नाही, ते मिळवावं लागतं – संघर्षाने, त्यागाने आणि विश्वासाने.” – भगतसिंग
क्रांतिकारी संघटनांमध्ये सहभाग
लाहोरमध्ये असतानाच भगतसिंग यांनी हिंदुस्थान सोशलिस्ट रिपब्लिकन असोसिएशन (HSRA) या संघटनेत प्रवेश केला. ही संघटना भारताला सशस्त्र संघर्षाने स्वातंत्र्य मिळवून देण्यावर विश्वास ठेवत होती. भगतसिंग यांनी या संघटनेत नवीन ऊर्जा ओतली आणि तरुणांना जागवले.
लालाजपत राय यांच्या मृत्यूचा बदला
१९२८ मध्ये ब्रिटिश पोलिस अधिकाऱ्याने लाठीचार्ज केला ज्यात लालालाजपत राय यांचा मृत्यू झाला. या घटनेने भगतसिंग चिडले. त्यांनी त्या हत्येचा बदला घेण्यासाठी सांडर्सची हत्या केली. ही घटना भारतीय स्वातंत्र्यलढ्याच्या इतिहासातील महत्वाचा टप्पा ठरली.
🇮🇳 प्रजासत्ताक दिनावर सुंदर मराठी भाषण येथे वाचादिल्ली असेंब्लीतील बॉम्बहल्ला
८ एप्रिल १९२९ रोजी भगतसिंग आणि बटुकेश्वर दत्त यांनी ब्रिटिश असेंब्लीमध्ये बॉम्ब फेकला, पण त्या बॉम्बमुळे कोणीही जखमी झाले नाही. त्यांचा हेतू हिंसा नव्हता, तर ब्रिटिश सरकारचे कान उघडणे हा होता. त्यांनी तिथे “इंकलाब जिंदाबाद!” अशी घोषणा देऊन आत्मसमर्पण केलं.
‘इंकलाब जिंदाबाद’ म्हणजे “क्रांती अमर राहो!” – हा घोष भारताच्या तरुण रक्तात जोश निर्माण करणारा ठरला.
कैद, न्यायालय आणि विचारसरणी
कैदेत असतानाही भगतसिंग यांचा आत्मविश्वास डगमगला नाही. त्यांनी तुरुंगात उपोषण करून कैद्यांना समान हक्क मिळवून दिले. त्यांनी अनेक लेख लिहून ब्रिटिश राजवटीची अन्यायकारक नीती उघड केली.
🇮🇳 स्वातंत्र्य दिन मराठी भाषण – देशभक्तीपूर्ण प्रेरणादायी लेख येथे वाचालेख आणि विचार
भगतसिंग फक्त बंदुकीचा नव्हे तर विचारांचा सैनिक होता. त्यांच्या लेखनातून समाजातील अन्याय, विषमता आणि गुलामीवर कठोर प्रहार दिसतो. त्यांनी लिहिलं – “मी देवावर नाही, तर माणसाच्या शक्तीवर विश्वास ठेवतो.”
शहीद भगतसिंग – बलिदानाची महान कथा
२३ मार्च १९३१ रोजी भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव या तिघांना फाशी देण्यात आली. त्या रात्री संपूर्ण भारत रडला. पण त्यांचा मृत्यू देशाच्या नव्या उषःकाळाची घोषणा घेऊन आला.
या दिवशी भारतभर भगतसिंग, राजगुरू आणि सुखदेव यांच्या बलिदानाची आठवण म्हणून श्रद्धांजली अर्पण केली जाते.
भगतसिंग यांच्या विचारांचा आजच्या काळातील अर्थ
आजच्या तरुण पिढीला जर प्रेरणा घ्यायची असेल, तर भगतसिंग यांच्या विचारांकडे पाहणं गरजेचं आहे. त्यांनी सांगितलं – “जर एखादी गोष्ट चुकीची वाटत असेल, तर तिच्याविरुद्ध आवाज उठवा.” आजच्या समाजातही हा विचार तितकाच जिवंत आहे.
त्यांचे विचार समाजासाठी का आवश्यक आहेत?
- ते तरुणांना विचार करण्याची प्रेरणा देतात.
- ते अन्यायाविरुद्ध लढण्याचं धैर्य शिकवतात.
- ते देशासाठी निस्वार्थी प्रेमाचा आदर्श ठेवतात.
भगतसिंग – एक प्रेरणा, एक आंदोलन
भगतसिंग यांच्या आयुष्याचा सारांश म्हणजे – “विचार + त्याग + कृती = स्वातंत्र्य”. त्यांच्या बलिदानाने लाखो भारतीयांना नवा उत्साह दिला. त्यांनी सिद्ध केलं की वय नव्हे, तर विचार माणसाला महान बनवतात.
निष्कर्ष – शहीद भगतसिंग अमर आहेत!
आज स्वातंत्र्याच्या दशकांनंतरही भगतसिंग यांच्या विचारांचा प्रकाश कमी झालेला नाही. त्यांचा “इंकलाब जिंदाबाद” हा नारा अजूनही भारताच्या हृदयात घुमतो. त्यांनी ज्या स्वप्नासाठी बलिदान दिलं – ते स्वप्न म्हणजे समतामूलक, न्याय्य आणि स्वाभिमानी भारत!
भगतसिंग यांचं जीवन म्हणजे “कर्तव्य, साहस आणि श्रद्धेची शाळा”. चला, आपणही त्या विचारांचा एक किरण आपल्या आयुष्यात आणूया!
👉 तुम्हाला हा लेख आवडला का? खाली कमेंट करा, मित्रांसोबत शेअर करा आणि आमचा ब्लॉग मराठी वाचनालय फॉलो करा नवीन प्रेरणादायी लेखांसाठी.
🇮🇳 नेताजी सुभाषचंद्र बोस – स्वाभिमान आणि स्वातंत्र्याची ज्वाला पेटवणारा क्रांतिकारक वाचा »