✨ दिवाळी सणाचे रंगीबेरंगी सौंदर्य – रांगोळी, दिवे आणि आनंद ✨
दिपावली – प्रकाशाचा सण, आनंदाचा उत्सव
दिवाळी आली की काहीतरी वेगळं वातावरण तयार होतं. हवेतील गोडसर वास, घराघरातील लगबग, बाजारपेठेतील गजबज... खरं सांगू का? दिवाळीच्या आधीच्या तयारीतच अर्धा आनंद मिळून जातो. कुठे खरेदी, कुठे साफसफाई, कुठे रांगोळ्या – सगळं मिळून मनात एक वेगळाच उत्साह जागतो.
लहानपणी शाळेत सुट्टी लागली की आधी फराळाचं डोक्यात असायचं. “आई, आज करंज्या करशील का? बाबा, मला फुलबाजी आणशील ना?” – अशा छोट्या छोट्या गोष्टीत आपलं बालपण उजळलं. आजही त्या आठवणींनी दिवाळीचा खरा गोडवा जाणवतो.
दिवाळीचा इतिहास आणि गोष्टी
आपल्या घरी दिवाळीबद्दल कोणती गोष्ट सांगितली जाते? कुठे रामायणातील प्रसंग, कुठे कृष्णाची कथा, कुठे बलिप्रतिपदेची आठवण. खरं म्हणजे प्रत्येक गोष्टीतला धडा एकच – सत्कार्य केलं की विजय निश्चित.
राम परतलेली अयोध्या
राम-सीता-लक्ष्मण परतले आणि अयोध्यावासी दिव्यांनी स्वागत करू लागले. त्या काळी लोकांकडे इलेक्ट्रिक लाईट्स नव्हत्या, पण दिव्यांनी सगळं अयोध्येचं राज्य उजळून निघालं. तो आनंद आजही आपण दिव्यांमधून अनुभवतो.
नरकासुराचा वध
नरक चतुर्दशीची गोष्ट गावातल्या ज्येष्ठांकडून आपण ऐकली आहे. "कृष्णाने नरकासुराला ठार केलं आणि लोकांना भीतीतून सोडलं" – ही कथा आपल्याला सांगते की, अन्याय कितीही मोठा असो, त्याचा नाश होतोच.
राजा बलि
बलिप्रतिपदा ही तर खरी आपुलकीची आठवण. “राजा बलि आला पावला, सुवर्णपद्म घेतला आणला” – अशा गाण्यांनी घराघरात आनंद पसरतो. खरं तर प्रेम, दान, आपुलकी हेच खरी श्रीमंती आहे याची जाणीव या दिवशी होते.
दिवाळीचे दिवस एकेक करून
आपल्या घराघरात दिवाळी पाच दिवस साजरी केली जाते. प्रत्येक दिवसाचं आपलं वेगळं महत्त्व आहे.
वसुबारस – गाई-वासरांचा सण
गावाकडं या दिवशी गाई-वासरांना स्नान घालतात, शृंगार करतात. “गाई-वासरांचं घर उजळलं की खरं धन मिळतं” असं म्हटलं जातं. शहरात ही परंपरा थोडीशी कमी दिसते, पण गावाकडं अजूनही जोमात साजरी केली जाते.
धनत्रयोदशी – खरेदीचा दिवस
“धनत्रयोदशीला काहीतरी विकत घेतलं की घरात लक्ष्मी वास करते” असं आई नेहमी सांगायची. छोटा दिवा असो, स्टीलचं भांडं असो किंवा सोनं-चांदी – ह्या दिवशी लोक खरेदी करतातच.
नरक चतुर्दशी – स्नानाची परंपरा
लहानपणी अंगाला उटणे लावून, डोक्यावर गरम पाणी ओतून अंघोळ करणं ही मोठी मजा असायची. अंगणात अंघोळीचा दिवा लावायची प्रथा अजूनही अनेक ठिकाणी टिकून आहे.
लक्ष्मीपूजन – दिवाळीचा मुख्य दिवस
लक्ष्मीपूजनाच्या दिवशी घर झाडून-पुसून, सजवून, अंगणात रांगोळ्या काढून संध्याकाळी सगळं कुटुंब एकत्र बसतं. दिव्यांच्या प्रकाशात लक्ष्मीमातेचं पूजन करताना एक वेगळीच शांतता आणि समाधान जाणवतं.
बलिप्रतिपदा आणि भाऊबीज
“बहिणीच्या ओवाळणीला भाऊचे हसरे डोळे” – हीच खरी भाऊबीज. आजच्या धकाधकीच्या काळात भावंडं एकत्र येतात, गप्पा मारतात, आठवणींना उजाळा देतात – हाच तर दिवाळीचा आनंद.
गावाकडची दिवाळी – मातीचा सुगंध
गावाकडच्या दिवाळीची तर काय कहाणी सांगावी! अंगण झाडलेलं, रांगोळ्यांनी सजवलेलं. चुलीवर तळलेल्या करंज्यांचा वास सगळीकडे दरवळतो. संध्याकाळी अंगणातल्या दिव्यांच्या उजेडात बसून गप्पा मारताना एक वेगळाच आनंद मिळतो.
लहानपणी आम्ही मित्रमंडळी मिळून गावभर दिवे ठेवायचो. एखादा दिवा विझला की पुन्हा लावणं – हीच खरी मजा. खरं सांगू का, त्या दिवसांची आठवण आली की मन पुन्हा बालपणी जातं.
शहरातील दिवाळी – लखलखत्या लाईट्स
शहरात दिवाळी वेगळ्या रंगात साजरी केली जाते. मॉल्समध्ये खरेदीसाठी गर्दी, रस्त्यांवर झगमगत्या लाईट्स, फटाक्यांचा गडगडाट. पण खरं तर सण कुठेही असो, आनंदाचा रंग एकच असतो.
फराळ – दिवाळीचं खास आकर्षण
“चकली झाली का? करंजी तळलीस का?” – आईला विचारल्याशिवाय दिवाळी अपूर्णच! फराळाशिवाय दिवाळीची कल्पनाच नाही. गोडधोड खाल्लं की लहानांपासून मोठ्यांपर्यंत सगळे खुश.
आजकाल रेडीमेड फराळ मिळतो, पण आईच्या हातचा गोडवा दुसरीकडे नाही. खरंच, दिवाळीच्या आठवणीत फराळाला एक खास स्थान आहे.
फटाके – आनंद आणि जबाबदारी
लहानपणी आपल्याला वाटायचं की फटाके म्हणजे दिवाळीचं खरं सौंदर्य. पण आता कळतं की त्याचे दुष्परिणामही आहेत. धूर, आवाज, प्राण्यांना होणारा त्रास – हे सगळं पाहता आता अनेक कुटुंबं दिव्यांवर भर देतात. “प्रकाशाचा सण” दिव्यांनीच अधिक सुंदर दिसतो.
आजची आणि पूर्वीची दिवाळी
पूर्वी सगळं घर एकत्र येऊन तयारी करत असे. आता वेळेअभावी बरंच काही बदललं आहे. पण दिवाळीचा गाभा तोच – एकत्र येणं आणि आनंद वाटणं.
दिवाळीचे धडे
- प्रकाश अंधारावर नेहमी विजय मिळवतो.
- खरी श्रीमंती म्हणजे पैसा नव्हे, तर समाधान.
- कुटुंब आणि आपुलकी यांना पैशाने मोजता येत नाही.
दिवाळीत आपण काय करू शकतो?
कधीकधी वाटतं, दिवाळी फक्त आपल्या घरापुरतीच नको. थोडं बाहेरही जावं. कुणा गरीब मुलाला नवीन कपडे देणं, कुणाला गोडधोड वाटणं, कुणाला छोटासा दिवा लावायला देणं – यातून खरी दिवाळी पूर्ण होते.
निष्कर्ष
दिवाळी म्हणजे आनंद, प्रकाश, एकत्र येणं आणि आपुलकी. दिव्यांनी घर उजळतं, फराळाने पोट भरतं, पण खरं समाधान तेव्हाच मिळतं जेव्हा मनं उजळतात. चला तर मग, यंदाची दिवाळी फक्त दिव्यांनीच नाही, तर आपल्या वागण्यातल्या गोडव्याने उजळवूया.
तुमचं मत?
तुम्ही दिवाळी कशी साजरी करता? गावात की शहरात? फराळात काय आवडतं? फटाक्यांबद्दल तुमचं मत काय आहे? खाली कमेंटमध्ये नक्की लिहा.
👉 हा लेख आवडला असेल तर शेअर करा. 👉 आमचा ब्लॉग मराठी वाचनालय फॉलो करा. 👉 आणि कमेंटमध्ये तुमचे अनुभव नक्की सांगा.
📌 आमच्या अधिक लोकप्रिय पोस्ट वाचा
- नरक चतुर्दशी माहिती, कथा व पूजा विधी
- धनत्रयोदशी शुभेच्छा संदेश – Happy Dhanteras
- कोजागिरी पौर्णिमा कथा व पूजा विधी
- धनत्रयोदशी पूजा विधी व महत्त्व
- दिवाळी शुभेच्छा संदेश – 50 Best Wishes
