🙏 शिक्षक दिन – विद्यार्थ्यांच्या जीवनाला दिशा देणाऱ्या गुरूंना मनःपूर्वक अभिवादन 💐
शिक्षक दिन निबंध
आपण शाळेत असताना दरवर्षी ५ सप्टेंबरला एक खास दिवस साजरा करतो. तो म्हणजे शिक्षक दिन. खरं सांगायचं झालं तर हा फक्त एक दिवस नसून, आपल्या जीवनाला दिशा देणाऱ्या गुरूंचा गौरव करण्याचा क्षण आहे. लहानपणी कदाचित आपण हा दिवस फक्त गाणी, नाटकं, फुलांच्या हारात, शुभेच्छांच्या कार्डात घालवतो, पण जसजसे मोठे होतो तसतसं त्याचं खरं महत्व समजायला लागतं.
माझ्या लक्षात आहे, शाळेत आम्ही लहान होतो तेव्हा शिक्षक दिनी सकाळपासून वेगळाच माहोल असायचा. मुलं-मुली फुलांचे गुच्छ घेऊन येत, कुणी शुभेच्छा पत्र तयार केलेले असायचे. शिक्षकांच्या चेहऱ्यावर त्या दिवशी एक खास आनंद असायचा. जणू त्यांच्या कष्टाचं कौतुक होतंय असं त्यांना वाटायचं.
हा दिवस आपण भारताचे माजी राष्ट्रपती, महान तत्त्वज्ञ आणि विद्वान शिक्षक डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जन्मदिनानिमित्त साजरा करतो. त्यांनी सांगितलं होतं की, “माझा वाढदिवस खास म्हणून साजरा न करता तो शिक्षक दिन म्हणून साजरा करावा.” यावरूनच त्यांच्या मनात शिक्षणाबद्दल किती प्रेम आणि शिक्षकांविषयी किती आदर होता ते कळतं.
शिक्षक म्हणजे काय? तर ते फक्त पुस्तकं शिकवणारे लोक नाहीत. खरं तर ते आपले दुसरे आई-वडील असतात. घरी आपल्याला संस्कार मिळतात, पण शाळेत आपली बुध्दी घडते. गणित शिकवताना, इतिहास सांगताना, विज्ञानाचे प्रयोग करताना किंवा मराठी कविता वाचताना शिक्षक आपल्या मनात नवी उमेद निर्माण करतात. कधी रागावतात, कधी प्रेम करतात, कधी कान धरतात पण या सगळ्या गोष्टींचा गाभा एकच — “विद्यार्थ्यांचं भलं व्हावं.”
एक किस्सा सांगतो. आमच्या शाळेत एक सर होते, गणित शिकवायचे. सुरुवातीला आम्हाला गणित म्हणजे डोंगरासारखं वाटायचं. पण सर शिकवताना इतके सोपे उदाहरणं द्यायचे – भाजी घेणं, दुकानात पैसे देणं, शेतीतली मोजदाद – की कठीण गणितदेखील खेळासारखं वाटायचं. त्यांच्यामुळे आज मी आकडेमोडीत गडबड करत नाही. अशा अनेक गोष्टी शिक्षक नकळत आपल्यात रुजवतात.
शिक्षक दिनी शाळांमध्ये विद्यार्थ्यांना शिक्षकांची भूमिका करून बघण्याची संधी दिली जाते. एकेक वर्गात विद्यार्थी उभे राहून शिकवतात. त्यावेळी कळतं की, शिकवणं किती अवघड काम आहे! फक्त विषय माहीत असणं पुरेसं नाही; समोरच्याला ते समजावून सांगण्याची कला हवी लागते. त्या दिवशी आपण खरं तर शिक्षकांचे कष्ट प्रत्यक्ष अनुभवतो.
आपल्या भारतीय संस्कृतीत शिक्षकाला “गुरु” म्हणून फार मोठं स्थान आहे. जुन्या श्लोकात सांगितलं आहे – “गुरु ब्रह्मा गुरु विष्णु गुरु देवो महेश्वरा.” म्हणजे गुरु म्हणजेच ब्रह्मा, विष्णू, महेश. आपल्या आयुष्यातील ज्ञानाचा दिवा पेटवणारे हेच शिक्षक असतात. आजच्या आधुनिक काळात जरी संगणक, मोबाईल, इंटरनेटने शिक्षणाची पद्धत बदलली असली, तरी शिक्षकाची जागा कुणीच घेऊ शकत नाही. कारण माणसाला फक्त ज्ञान नाही, तर मूल्यं, संस्कार आणि विचार देणं हे शिक्षकच करतात.
आजच्या मुलांनी आणि तरुणांनी एक गोष्ट लक्षात ठेवायला हवी – आपण जे काही होतो ते फक्त आपल्यामुळे नाही, तर आपल्यामागे उभे राहून दिवसरात्र परिश्रम घेणाऱ्या शिक्षकांमुळे आहे. डॉक्टर, इंजिनीअर, पोलीस, शेतकरी, कलाकार – कुणीही व्हा; त्यामागे कुणाच्या ना कुणाच्या शिकवणीचा ठसा असतोच.
शिक्षक दिन हा एक दिवस फक्त फुले देण्यापुरता मर्यादित न ठेवता, आपण त्यांच्या शिकवणीने जगायला हवं. त्यांना खरं बक्षीस म्हणजे आपली प्रगती आणि चांगला नागरिक होणं.
आजची मुलं अनेकदा म्हणतात – “शिक्षक नेहमी ओरडतात.” पण खरं पाहिलं तर त्यांचं ओरडणं म्हणजेच आपल्यावरचं प्रेम असतं. एखाद्या बागेत माळी झाडं छाटतो, पाणी घालतो, खतं घालतो. तेव्हा ते झाड मोठं होतं, फुलतं. शिक्षकही तसेच आहेत. कधी कधी त्यांची काठी लागते, पण ती फक्त आपल्या भविष्यासाठीच असते.
आपल्याला माहीत आहे, जगातील मोठमोठ्या व्यक्तींनी नेहमी आपल्या शिक्षकांचं नाव घेतलंय. कारण शिक्षक म्हणजे केवळ पुस्तकातील अक्षरं शिकवणारा नाही तर जीवन कसं जगायचं, अडचणींवर मात कशी करायची, अपयशाला कसं सामोरं जायचं हे शिकवणारा एक मार्गदर्शक आहे.
म्हणूनच आज शिक्षक दिनी आपण ठरवू या – केवळ त्या दिवशी नाही, तर वर्षभर आपण आपल्या शिक्षकांचा आदर करू. त्यांनी दिलेलं ज्ञान वाया जाऊ न देता, ते प्रत्यक्ष आयुष्यात वापरू.
शेवटी एवढंच सांगावसं वाटतं – शिक्षक नसते तर कदाचित आपण अजूनही अंधारात असतो. ते आपल्याला ज्ञानाचा दिवा देतात. आणि म्हणूनच प्रत्येक विद्यार्थ्याने मनापासून त्यांना वंदन करायला हवं.
माझ्यासाठी तर शिक्षक दिन म्हणजे फक्त एक औपचारिकता नाही, तर तो एक भावनिक अनुभव आहे. कारण आज मी जे लिहितो, बोलतो, विचार करतो – ते सगळं माझ्या शिक्षकांच्या शिकवणीचं फलित आहे.
निष्कर्ष: शिक्षक दिन आपल्याला शिक्षकांविषयी आदर, कृतज्ञता आणि प्रेम जागृत करून देतो. आपण सर्वांनी त्यांच्या कार्याचा सन्मान करायला हवा. एक दिवस त्यांना फुले दिल्याने नव्हे, तर त्यांच्या शिकवणीने आदर्श जीवन जगल्यानेच आपण खरं आभार मानू शकतो.
हा निबंध कसा वाटला ते कमेंटमध्ये नक्की सांगा 👍 मित्रांसोबत शेअर करा 📲 आणि आमच्या मराठी वाचनालय ब्लॉगला फॉलो करायला विसरू नका 🙏
